VAN EEN KALE KIP….
Nieuws - 24 juni 2020

VAN EEN KALE KIP….

Door de Corona-crisis voelen meer mensen zich een kale kip, denk ik. Inkomen is als sneeuw voor de zon verdwenen in bepaalde bedrijfstakken, zoals de evenementensector. Wellicht hebt u in uw familie en vriendenkring mensen die zich een kale kip voelen en dan ook nog schulden hebben? 

In deze Corona-crisis komt vaker de vraag voorbij of er niet wat aan die schulden te doen valt. Mensen willen weer wat doen voor elkaar. Maar niet als de fiscus er nog een graantje van mee zou pikken.

Is daar wat aan te doen?
Ja, dat hangt ervan af, is zoals vaak weer het antwoord. In de Successiewet, waarin ook het recht van schenking wordt geregeld is een speciale bepaling opgenomen met een vrijstelling voor onvermogenden. Hiermee worden zij in staat gesteld hun schulden aan derden af te lossen door middel van kwijtschelding. Er is niet veel jurisprudentie over, maar onlangs kwam deze vrijstelling aan bod bij een uitspraak van het hof Den Bosch. 

Een nicht krijgt leningen van een tante die later worden kwijtgescholden door tante. Die leningen was nicht aangegaan bij tante voor de koop van een eigen woning. De vraag in de procedure is of voor toepassing voor de vrijstelling van onvermogenden de overwaarde in de woning moet worden meegeteld. Als overwaarde meetelt, dan is nicht niet of maar gedeeltelijk onvermogend, en heeft zij alleen geen liquide middelen. Bij verkoop van de woning zouden liquide middelen beschikbaar komen om de schulden in ieder geval gedeeltelijk af te lossen. Uitkomst van de procedure is dat de overwaarde inderdaad moet worden meegeteld bij het vermogen en dus voor zover sprake is van overwaarde in de woning geen sprake is van gebruik van de vrijstelling als de lening wordt kwijtgescholden. 

Dat kan een aanzienlijke beperking geven om een beroep te doen op de vrijstelling. Als sprake is van een eigen woning zal daar vaak wel overwaarde in zitten. Ook nu nog zijn er geen signalen dat er sprake is van een crisis of een a.s. crisis op de woningmarkt qua waarde van het onroerend goed, maar wat niet is kan komen. 

Ook in het kader van zakelijke schulden zou een beroep op de vrijstelling voor onvermogenden wel flink kunnen toenemen bij kwijtschelding van schulden. Als het vermogen negatief wordt zou dat interessant kunnen zijn. Er zijn wel een paar aandachtspunten: 

  • Er moet wel sprake zijn van een aflossingsverplichting van de schulden. Als ze niet opeisbaar zijn is er immers geen acuut betalingsprobleem.
  • Het vermogen op datum van de schenking is leidend. Er hoeft geen rekening te worden gehouden met eventueel te verwachten erfenissen of andere schenkingen door de begiftigde of toekomstverwachtingen van de onderneming die in zwaar weer zit. Dat de veren van de kale kip zouden dus in de toekomst best weer kunnen aangroeien, is geen belemmering.
  • Het lijkt erop dat een kwijtschelding altijd door een natuurlijk persoon wordt gedaan. Kan bijvoorbeeld een B.V. ook kwijtschelden? Of schenkt dan altijd de aandeelhouder natuurlijk persoon? Dat is nog niet duidelijk.
  • Is wel sprake van een schenking waarvoor schenkbelastingaangifte moet worden gedaan bij een kwijtschelding? Bepalend is een verarming van de schenker en een verrijking van de begiftigde. Is dat wel zo bij een waardeloze schuld? 

Zo brengt de Corona-crisis steeds weer wat nieuwe hersenkrakers die vragen om buiten de gebruikelijke paden te denken. Wij zijn u daar graag bij behulpzaam.