Een levenstestament is een document waarin je vastlegt wat er met je persoonlijke, medische en financiële zaken moet gebeuren als je zelf niet meer in staat bent om daarover te beslissen.
Het is dus geen testament dat gaat over wat er na je overlijden met je nalatenschap gebeurt, maar een testament dat gaat over wat er tijdens je leven met je belangen gebeurt.
Een levenstestament kan nuttig zijn voor iedereen die wil voorkomen dat anderen voor hem of haar beslissen als hij of zij dat zelf niet meer kan. Het is dus niet alleen iets voor oude mensen, maar ook voor jonge mensen die bijvoorbeeld door een ongeluk of een ziekte wilsonbekwaam worden.
Hier is een aantal redenen waarom je wel of niet een levenstestament zou moeten opstellen:
- Je kunt zelf bepalen wie je vertrouwenspersoon wordt, die namens jou kan handelen als je dat zelf niet meer kunt. Dit kan een familielid, een vriend, een partner of een professional zijn. Je kunt ook meerdere vertrouwenspersonen aanwijzen voor verschillende zaken.
- Je kunt zelf aangeven wat je wensen zijn op het gebied van medische behandelingen, euthanasie, orgaandonatie, palliatieve zorg en uitvaart. Zo kun je voorkomen dat je tegen je wil in wordt behandeld of juist niet wordt behandeld als je dat wel wilt.
- Je kunt zelf bepalen hoe je financiële zaken worden geregeld als je dat zelf niet meer kunt. Je kunt bijvoorbeeld aangeven wie je bankzaken mag beheren, wie je belastingaangifte mag doen, wie je schenkingen mag doen en wie je vermogen mag beleggen.
- Je kunt zelf bepalen hoe je persoonlijke zaken worden geregeld als je dat zelf niet meer kunt. Je kunt bijvoorbeeld aangeven wie voor je huisdieren mag zorgen, wie toegang heeft tot je sociale media accounts, wie je post mag openen en wie je abonnementen mag opzeggen.
- Je kunt zelf bepalen wie er toezicht houdt op de uitvoering van je levenstestament. Je kunt bijvoorbeeld een toezichthouder benoemen, die controleert of je vertrouwenspersoon zich aan jouw wensen houdt. Je kunt ook een klachtenregeling opnemen, waarin staat hoe je vertrouwenspersoon ter verantwoording kan worden geroepen als hij of zij zich niet aan jouw wensen houdt.
- Je kunt zelf bepalen wanneer je levenstestament in werking treedt. Je kunt bijvoorbeeld aangeven dat je levenstestament alleen geldt als je door een arts wilsonbekwaam wordt verklaard, of dat het al geldt als jijzelf vindt dat je niet meer in staat bent om te beslissen.
- Je kunt zelf bepalen hoe lang je levenstestament geldig blijft. Je kunt bijvoorbeeld aangeven dat je levenstestament vervalt na een bepaalde periode, of dat het blijft gelden tot aan je overlijden.
- Je kunt zelf bepalen of en hoe je je levenstestament kunt wijzigen of intrekken. Je kunt bijvoorbeeld aangeven dat je altijd het recht hebt om je levenstestament te herzien of te annuleren, of dat dit alleen kan onder bepaalde voorwaarden.
- Je kunt met een levenstestament voorkomen dat er een bewindvoerder, mentor of curator wordt benoemd door de rechter als je wilsonbekwaam wordt. Dit zijn personen die door de rechter worden aangewezen om jouw belangen te behartigen als jij dat zelf niet meer kunt. Het nadeel hiervan is dat deze personen misschien niet jouw wensen kennen of respecteren, en dat ze gebonden zijn aan allerlei regels en procedures.
- Je kunt met een levenstestament voorkomen dat er conflicten ontstaan tussen jouw naasten over wat er met jou en jouw zaken moet gebeuren als jij wilsonbekwaam wordt. Als jij duidelijk hebt vastgelegd wat jouw wensen zijn, dan kunnen jouw naasten zich daar aan houden en elkaar steunen in plaats van ruziën.
- Je kunt met een levenstestament je naasten ontlasten van moeilijke beslissingen over jou en jouw zaken als jij wilsonbekwaam wordt. Als jij al hebt aangegeven wat je wilt, dan hoeven jouw naasten niet te twijfelen of te gissen naar wat jij zou hebben gewild. Ze kunnen zich dan meer richten op jouw welzijn en op hun eigen emoties.
- Je kunt met een levenstestament jezelf geruststellen dat er goed voor je wordt gezorgd als jij wilsonbekwaam wordt. Als jij weet dat je vertrouwenspersoon jouw wensen zal uitvoeren, dan kun je je meer ontspannen en minder angstig voelen over de toekomst.
- Een reden om geen levenstestament op te stellen, is dat je het te ingewikkeld of te duur vindt. Het opstellen van een levenstestament kan inderdaad veel tijd en geld kosten, afhankelijk van hoe uitgebreid en gedetailleerd je het wilt maken. Je hebt ook een notaris nodig om je levenstestament officieel te maken en te registreren.
- Een andere reden om geen levenstestament op te stellen, is dat je het niet nodig vindt of niet wilt. Je kunt bijvoorbeeld denken dat je nog jong en gezond bent, en dat je nog genoeg tijd hebt om later een levenstestament te maken. Of je kunt denken dat je geen vertrouwenspersoon hebt die jouw wensen kan of wil uitvoeren. Of je kunt denken dat je liever geen wensen vastlegt, omdat je die misschien later wilt veranderen of omdat je het aan het lot wilt overlaten.
- Een laatste reden om geen levenstestament op te stellen, is dat je het niet mag of kunt. Je kunt bijvoorbeeld al wilsonbekwaam zijn, waardoor je geen geldig levenstestament meer kunt maken. Of je kunt onder druk worden gezet door anderen om een levenstestament te maken dat niet overeenkomt met jouw wensen. Of je kunt in een land wonen waar een levenstestament niet wordt erkend of toegestaan.
