Blog juli 2018
Finem Respice - houd het einde in het oog - is zeker van toepassing voor de ondernemer. Eens zal de onderneming moeten worden overgedragen, omdat u als ondernemer stopt. Het kan zijn dat met u ook de onderneming stopt. Voor veel zelfstandig werkende ondernemers geldt dat ze zelf de onderneming zijn. Denk aan interim managers, vertalers, zelfstandig werkende programmeurs en andere zogenoemde ZZP-ers. Maar ook veel middenstanders. Dan is er geen overdracht mogelijk naar een ander.
Onderneming: organisatie van arbeid en kapitaal
Bij bedrijfsoverdracht dringt zich de vraag op wat nu eigenlijk een onderneming is. Los van de rechtsvorm (bijvoorbeeld BV, eenmanszaak of VoF) is een onderneming een organisatie van arbeid en kapitaal. Een organisatie is een doelgerichte samenwerking waarbij kennis en vaardigheden worden gebundeld volgens procedures en met inzet van hulpmiddelen om producten en diensten voort te brengen die voorzien in behoeften van de omgeving. Het begrip kapitaal wordt ruim geïnterpreteerd en betreft in economische zin alle activa in een onderneming. Dat is niet alleen de activa die op de balans staat, maar ook de meer ontastbare zaken zoals een merknaam, de klantenkring, kennis, ervaring en vaardigheden van de medewerkers, naamsbekendheid, reputatie, etc.
Daar gaat het dus allemaal over bij bedrijfsoverdracht c.q. bedrijfsopvolging: de overdracht van een onderneming met alle daaraan verbonden aspecten. Iedere onderneming is in zekere zin uniek. Het regelen van bedrijfsoverdracht is dan ook altijd maatwerk. Belangrijk is dat u als ondernemer daarvoor tijdig een plan maakt. Dat plan zou ook rekening moeten houden met onvoorziene of onverhoopte gebeurtenissen waardoor het proces anders loopt, bijvoorbeeld door overlijden of ernstige arbeidsongeschiktheid.
Een goed bedrijfsoverdrachtsplan voorziet in een aantal zaken:
- Juridische aspecten, waaronder de ondernemingsstructuur, overeenkomsten en testamenten, patenten en merkrechten;
- Fiscale aspecten voor de overdrager en de overnemer. Er zijn fiscaal vele faciliteiten om bedrijfsoverdracht fiscaal aantrekkelijk te regelen. Al deze faciliteiten kennen voorwaarden waaraan moet worden voldaan;
- Bedrijfseconomische aspecten, waaronder de financieringsstructuur, ratio’s, organisatorische maatregelen, waarde bepalende elementen, personele aspecten, etc.
Bedrijfsopvolging / bedrijfsoverdracht
Bedrijfsopvolging is een vorm van bedrijfsoverdracht. Meestal spreekt men van bedrijfsopvolging als de onderneming wordt voorgezet door een familielid (zoon/dochter of partner) dan wel door een of meer werknemers. Is de opvolger een derde partij, dan spreekt men meestal van een bedrijfsoverdracht. Het vinden van de juiste partij is uiterst belangrijk, omdat de praktijk nu eenmaal leert dat partijen na de feitelijke overdracht meestal nog een periode aan elkaar verbonden blijven. Een korte periode waarbij zaken worden overgedragen. Maar steeds vaker ook een langere periode omdat de overnemer/voortzetter niet in één keer de volledige prijs betaald waardoor de overdrager nog enkele jaren financier blijft. Vaak is dit het pensioen van de verkopende c.q. overdragende partij. Dan mag u best kritisch zijn op de kwaliteiten van de overnemer/voortzetter (ook al is dat familie!). Immers de aflossing moet uit de toekomstige winstgevendheid komen. De overdracht van de onderneming is pas afgerond als de gehele prijs is (af)betaald. Houd daarom het einde in het oog!
Heeft u naar aanleiding van deze blog vragen, mail dan naar Jan van Dorp (j.vandorp@krcvanelderen.nl).
